Добредојдовте на интернет страницата на Ристо Лазаров
Скопје, 15 март 2012 (МИА) - „Ситночекорка” е насловот на новата стихозбирка на македонскиот поет Ристо Лазаров.
Книгата ја објави „Дијалог” од Скопје, одбележувајќи 40 години од појавата на првата стихозбирка на овој автор „Ноќна птица во паркот” (1972).
„Ситночекорка” е дваесетта поетска книга на Лазаров. Во 2009 година „Дијалог” ги објави неговите „Избрани дела” во четири тома.
Ристо Лазаров е добитник на највисоките книжевни признанија кај нас, меѓу кои и наградите „Ацо Шопов” на Друштвото на писателите на Македонија и „Браќа Миладиновци” на Струшките вечери на поезијата. Негови песни се застапени во сите антологии на новата македонска поезија презентирани во светот, а посебни книги од неговото творештво се објавени во Русија, Австралија, Албанија, Србија, Англија, Словенија и Чешка.
„Ситночекорка” се појави во рамките на новата поетска едиција на „Дијалог“ со наслов „Синтези”. Во првото коло на „Синтези” покрај “Ситночекорка” од Ристо Лазаров, наскоро ќе бидат објавени и стихозбирките „Грабнувањето на Европа” од Иван Џепароски, „Будност” од Весна Ацевска, „Подарен сон” од Ресул Шабани (двојазично, на албански и македонски) и „Моите веди” од Вера Чејковска.
ВЕЧНОТО ПОЧИВАЛИШТЕ НА ЈОСИФ БРОДСКИ - Венеција, Сан Микеле, 28 април 2011
Monday 02 May 2011 01:17 | Blog | Permalink
Кога се спријателивме, скоро пред половина век, тој беше во неговиот Студентски збор, јас во мојот Млад борец; Струшките вечери на поезијата, на пример, само што проодуваа; Малку потоа, во иста година, тој киниса по неговиот Пат до летото, а јас си ја најдов својата Ноќна птица во паркот. И така, стих по стих, книга по книга, стасавме до кајшто стасавме. Ако некој тогаш ни кажуваше какво дереџе ќе дочекаме - да ни го одрекуваат дури и јазикот на нашиот прв детски плач и на нашите први стихови и дека ќе стасаме во некој предел во кој веќе ќе ги нема Млад борец и Студентски збор, немаше да му веруваме и ќе го исмејувавме, како што тој сега, скриен во некоја ѓаволска дупка, ги исмева нашите младини. Нејсе, тоа што веќе не е не значи дека не било, а тоа што еднаш се врежало во нас, ако се врежало асолно – никогаш не се зарежува. Сега сме само троа постари (на Кавказ сепак се уште би биле внуци), сетики сме и малку поумни, а секако сме посами, со нашата раскрилена илузијаод будниот сон со кој го прелетав животот, како што вели во една од најновите песни Петре Бакевски.
Значи, драги пријатели, тука сме во чест на најновите песни на Петре Бакевски, стокмени и спастрени меѓу кориците на неговата 26-та, повторувам 26-та стихозбирка Спитомен предел од болка. Плус расказите, новелите, романите, критиките. Петре Бакевски цел живот пишува ли пишува, знаејќи дека без тоа би бил прогонет од самиот себе, како што мудро беше рекол некој. Севезден да пишуваш, во случајов на Петре Бакевски недвосмислено значи и да освојуваш нови врвови, се’ до врвот на болот. На тој врв, како што веќе е запишано, зборот се болува, а болот се зборува. Од тој врв, развејувајќи го својот поетски барјак, Петре Бакевски ќе ни соопшти: Во душата солзев, солзев! Врвот не е само за триумфални танци, на врвот може да се стаса во невреме и дури тогаш човек може да стане свесен дека е баш во времето, не само во своето време. Го снемува моето време – вели Петре Бакевски, потсетувајќи не’ дека има и ќе има и разминување со времето. Сам со својот душобол и судбобол, поетот поставува бедем од зборови и сака да го одбрани светото право на бол и збор, да го одбрани од оние де, знајни тајкунски гракачи коишто ги боли само увото и петата и кои никогаш нема да ја разберат и распознаат вистинската болка.
Има песни за кои се вели дека се пишуваат сами, а не отшто некој однапред смислил и посакал. Само критичарите не можат, а можеби и не сакаат да разберат, отшто и меѓу нив има ајле тврдоглави, дека метафорите и сите други алатки во таквите песни, често се случајни. Песните во кои уште не прв поглед се гледаат и се чувствуваат трпките, без исклучок се такви песни – сами напишани. Песните во Спитомениот предел од болка се такви песни, песни со трпки, самонапишани, песни што никако не се осмислуваат, ниту посакуваат однапред. Oд друга страна пак, песните со трпки не поднесуваат дистанца: денешниот бол, имено, не се остава за утре – и отшто нема да биде истиот, и отшто не знаеме што носи утрешниот ден. Однапред неосмислените и песните без дистанца, затоа, најчесто се – потресни песни, како најновите песни на Петре Бакевски во кои и паднатите ѕвезди знаат повторно да светнат.
Ќе повторам: од својот прв стих Петре Бакевски се качува, угоре кон врвот. И сал туку се прашува: каде е и каков е врвот, како се стасува до врвот, како оној Сизиф ли? Сега, по половина век немирни одгатки, баш во Спитомениот предел од болка, ќе каже:
Најпосле сознав – животот ти бил секогаш занесно итање
во пресрет на себеси!
Книгата во чија чест вечерва сме збрани овде е своевидна антологија на болката, сликовит сумарум и зрел показ на моќта на зборот и длабочината на поетската мисла, на нејзиното разгранување и тревожниот екот на дамарите. Во неа е збрано сето искуство и авторска мајсторија на Петре Бакевски, во неа ја клокоти, ја спокојно тече, според закономерноста на наизменичноста, сето што оставило белег во животот на поетот.
А ќе влезе читателот во оваа книга, а ќе се почувствува како во соба на осаменик која повикува посетители, со кои и да се пречека судбината, да се истрае при пречекот:
Aх, громови и грмежи, да се истрае, да се истрае!...
Па, секогаш така било, така било...
Едноставно и природно – си ја пречекуваме судбината.
Да се пречека судбината и сопствената болка да се носи во себе, да се носи со себе и со неа самата. Да се пречека судбината со грстови древни зборови и со плетенки од магични знаци.
Влегувајќи, чекор по чекор, во спитомениот предел од болката Петре Бакевски, ние се’ повеќе се уверуваме дека поезијата е сепак нешто друго, нешто сосема поинакво и скраја од школските и тнр. учени поетски навеви. Некој не слулчајно беше бил рекол дека поезијата е нешто друго во однос на се’. Среде поетските предели на Бакевски ние длабоко осознаваме дека баш приврзаноста кон поезијата е изворот на секоја болка, иако денеска не е ништо особено да се биде поет. Ама е неопходно. Баш денес, кога животот со својата апсурдност ја шие литературата. Баш денес, кога е сосема очигледна пропаста на претсказанието дека еден ден сите ќе пишуваат поезија, денес, кога сакаме да веруваме дека ќе се најдат и повеќемина јунаци кои ќе читаат поезија. Спитомениот предел од болка на Петре Бакевски ни ја враќа вербата во поезијата и несомнено го заслужува ентузијазмот на новите генерации читатели.
Самиот поет Бакевски е на таква возраст што совршено добро знае дека и најискрените егзалтации бргу-бргу ќе стивнат и тој, на крајот, пак ќе остане сам во неговиот спитомен предел, каде што уште понастојчиво ќе го бара здивот на новите поетски авантури и азимутот на новите висови. Наша е привилегијата и задоволството да бидеме современици на овие возбудливи и оригинални, мошне високи поетски домети во нашата книжевна ризница. Од поет од калибарот на Петре Бакевски, кој има неприкосновено место во македонското поетско братство, може да очекуваме нови поетски дарови на коишто ќе им се восхитуваме исто како и на песните од Спитомениот предел од болка. Додуша, сега е во мода восхитувањето од самобендисаните и самопрогласените, естрадни стручњаци за доброто на народот. Но, секој кој малку од малку се разбира во мода знае дека таа е минлива, а на уметноста, значи и на литературата на Петре Бакевски и припаѓа долгото траење и иднината. Како што секој кој малку од малку се разбира од предели, совршено добро знае дека во Спитомениот предел од болка на Петре Бакевски не се оди туку така, на пикник, туку на средба со длабинска проекција на битието и истрајбата.
----------------------
Изговорено на 16 ноември 2010,
на промоцијата на Спитомен предел од болка
од Петре Бакевски